تاریخچه تاسیس و پایه گذاری موسسه های ارزش گذاری و گزارش دهی منابع، ذخایر و دارایی های معدنی
تاریخ گزارشدهی منابع و ذخایر معدنی به طور جداییناپذیری با رشد صنعت معدن در جهان مرتبط است. در طول قرن گذشته، با افزایش تقاضا برای مواد معدنی و پیچیدهتر شدن پروژههای معدنی، نیاز به ایجاد یک سیستم شفاف و استاندارد برای گزارشدهی منابع و ذخایر معدنی به شدت احساس شد. در اواخر قرن نوزدهم، صنعت معدن در جهان به سرعت و به ویژه در غرب، در حال رشد بود. با این حال، نبود استانداردهای یکپارچه در گزارشدهی منابع و ذخایر معدنی باعث میشد که سرمایهگذاران اغلب به اطلاعات ناقص و غیرشفافی تکیه کنند. این مسئله به زیانهای مالی و افزایش بیاعتمادی بین ذینفعان منجر شد و نیاز به وجود یک سیستم یکپارچه را ایجاد نمود.
در این زمان، یکی از اولین سازمانهای حرفهای در در ایالات متحده، به نام انجمن مهندسی معدن، متالورژی و اکتشاف (SME)، در سال ۱۸۷۱ بنیانگذاری شد. این انجمن در ابتدا برای خدمت به مهندسان معدن و متالورژی تشکیل و به آنان بستری برای تبادل دانش ارائه میداد. با گسترش فعالیتهای معدنی در ایالات متحده، SME به یکی از سازمانهای مهم در تدوین راهنماهای مربوط به شیوههای معدنی و بعدها، گزارشدهی منابع و ذخایر معدنی تبدیل شد.
در استرالیا، تا اواسط قرن بیستم بخش معدن به یکی از بخشهای حیاتی اقتصاد کشور تبدیل شده بود. اما گزارشدهی غیرمستمر از ذخایر معدنی باعث ایجاد نوسانات و بیثباتی مالی در سرمایهگذاریهای معدنی میشد. برای حل این مشکل، در سال ۱۹۷۱، کمیته مشترک ذخایر معدنی (JORC) توسط سه نهاد اصلی استرالیا - مؤسسه معدنی و متالورژی استرالیا (AusIMM)، مؤسسه زمینشناسان استرالیا (AIG)، و شورای معادن استرالیا (MCA) تأسیس شد. هدف این کمیته ایجاد یک کد استاندارد برای گزارشدهی نتایج اکتشافات معدنی، منابع معدنی و ذخایر معدنی بود.
کد JORC در سال ۱۹۸۹ معرفی شد و به عنوان دستاوردی مهم در بخش معادن و صنایع معدنی در نظر گرفته میشود. این کد تضمین میکرد که تمام گزارشهای عمومی منابع و ذخایر معدنی به صورت شفاف، منسجم و معنادار ارائه شود. این کد به سرعت در استرالیا به کار گرفته شد و به دلیل شفافیت و قابلیت اعتماد آن، به رسمیت جهانی دست یافت و پایهای برای ایجاد استانداردهای مشابه در سایر کشورها شد.
در این زمان، آفریقای جنوبی نیز با داشتن منابع غنی معدنی، به اهمیت ایجاد استانداردهای گزارشدهی مخصوص خود پی برد. در پاسخ به این نیاز، کمیته منابع معدنی آفریقای جنوبی (SAMREC) در سال ۱۹۹۸ تأسیس شد. کد SAMREC بر اساس اصول کد JORC ایجاد شد اما برای پاسخگویی به نیازهای منحصر به فرد صنعت معدنی آفریقای جنوبی تنظیم گردید. مانند JORC در استرالیا، SAMREC نیز به همکاری نزدیک با بورسهای سهام پرداخت تا از اینکه شرکتهای معدنی فهرستشده از این استانداردها پیروی میکنند، اطمینان حاصل شود. بورس سهام ژوهانسبورگ (JSE) نقش مهمی در اجرای این استانداردها داشت و اطمینان میداد که شرکتهای معدنی اطلاعات واضح و قابل اعتمادی را به سرمایهگذاران ارائه دهند.
با پیشرفت جهانیسازی و گسترش پروژههای معدنی در سراسر قارهها، نیاز به یک سیستم هماهنگ بینالمللی بیشتر احساس میشد. این نیاز به تشکیل کمیته بینالمللی استانداردهای گزارشدهی ذخایر معدنی (CRIRSCO) در سال 1994 منجر شد. مأموریت CRIRSCO ایجاد یک چارچوب بینالمللی برای همسو کردن استانداردهای ملی مختلف بود تا اطمینان حاصل شود که گزارشهای منابع و ذخایر معدنی در هر نقطه از جهان قابل اعتماد هستند.
CRIRSCO به طور مؤثری جهان گزارشدهی منابع معدنی را یکپارچه کرد و کدهای ملی مختلف مانند کد JORC در استرالیا و کد SAMREC در آفریقای جنوبی را در کنار هم قرار داد. با گذشت زمان، الگوی CRIRSCO به عنوان سنگبنای استانداردهای جهانی گزارشدهی شناخته شد و تضمین کرد که شرکتهای فهرستشده در بورسهای جهانی بر اساس اصول شفافیت، اهمیت و صلاحیت اطلاعات خود را ارائه دهند.
در حالی که JORC و SAMREC بر گزارشدهی منابع و ذخایر معدنی تمرکز داشتند، جنبه مهم دیگری از صنعت معدن نیاز به بازبینی داشت و آن چیزی جز ارزیابی و ارزش گذاری منابع، ذخایر و دارایی های معدنی نبود. از اینرو در سال ۱۹۹۵، کد VALMIN در استرالیا به منظور تدوین روشهای استاندارد برای ارزیابی و ارزش گذاری داراییهای معدنی به منظور گزارشدهی عمومی معرفی و تاسیس شد. این کد تضمین میکرد که ارزیابیها به صورت شفاف و بر اساس فرضیات منطقی و به ویژه در مورد ادغامها، اکتسابها و یا لیست شدن شرکتها در بورسهای سهام انجام خواهد شد. در این زمان VALMIN و JORC به طور مکمل عمل میکردند. VALMIN بر جنبههای مالی ارزیابی پروژههای معدنی تمرکز داشت، در حالی که JORC مسئول گزارشدهی فنی منابع و ذخایر معدنی بود.
در روسیه، کشوری با ذخایر معدنی فراوان و روشهای خاص خود، اهمیت تطابق با استانداردهای بینالمللی به تدریج بیشتر شد. این موضوع به ایجاد کد NAEN توسط انجمن ملی ارزیابی زیرزمینی (NAEN) در اوایل دهه ۲۰۰۰ منجر گردید. کد NAEN به گونهای طراحی شد که با CRIRSCO همخوانی داشته باشد و به شرکتهای روسی اجازه میداد تا بر اساس اصول شناختهشده بینالمللی منابع و ذخایر معدنی خود را گزارش دهند.
همچنین اروپا با زمینشناسی متنوع و عملیات معدنی فراوان، به دنبال یکپارچهسازی استانداردهای گزارشدهی خود بود. ازینرو کمیته گزارشدهی ذخایر و منابع پاناروپایی (PERC) در سال ۲۰۰۶ تأسیس شد تا یک استاندارد واحد در سراسر کشورهای اروپایی ایجاد نماید. متعاقباً PERC به عنوان عضو اروپایی CRIRSCO شناخته شد و استانداردهای خود را با سایر کدهای جهانی مانند JORC و SAMREC هماهنگ کرد.
تا ابتدای قرن بیست و یکم، چشمانداز CRIRSCO برای ایجاد یک چارچوب جهانی در زمینه گزارشدهی منابع و ذخایر معدنی تا حد زیادی محقق شده بود. امروزه کدهای JORC، SAMREC، NAEN، PERC و دیگر استانداردهای مشابه در سطح جهان به رسمیت شناخته شدهاند و به سرمایهگذاران، دولتها و عموم مردم راهی شفاف و قابل اعتماد برای درک دارایی های معدنی شرکتها و کشورها ارائه میدهند. هر یک از این کدها اصول مشترکی از شفافیت، اهمیت و صلاحیت را به اشتراک میگذارند و تضمین میکنند که اطلاعات ارائهشده در سراسر مرزها قابل اعتماد، یکپارچه و هماهنگ باشد. این شبکه جهانی استانداردهای گزارشدهی به شکوفایی صنایع معدنی کمک شایانی نموده است و منجر شده تا ذینفعان با اطمینان بیشتری، تصمیمگیریهای آگاهانهتری انجام دهند.
با پیشرفتهای مداوم در فناوریهای جدید از جمله هوش مصنوعی و نرمافزارهای پیشرفته زمینشناسی، حوزه گزارشدهی منابع معدنی نیز همچنان در حال تحول است. CRIRSCO و سازمانهای مرتبط با آن در خط مقدم این تحولات قرار دارند و تلاش میکنند تا صنعت را برای مواجهه با چالشهای جدید مانند افزایش تقاضا برای مواد معدنی حیاتی که برای انرژیهای تجدیدپذیر و فناوری مورد نیاز است، آماده کنند. در این چشمانداز دائماً در حال تغییر، پایههایی که توسط JORC، SAMREC، CRIRSCO و سایر سازمانهای مرتبط گذاشته شده است، همچنان به عنوان ستون اعتماد و شفافیت در صنایع معدنی در تمام دنیا عمل میکنند.